Aşil tendonu insan bedeninin en büyük tendonudur ve travmalar sonucunda yaralanabilmektedir. Ayakta durmamızı ve ilerleyebilmemizi sağlayan aşil tendonu ile ilgili problemler görmezden gelinmemeli ve tedavi edilmelidir.
Aşil Tendonu Nedir?
İnsan vücudundaki en büyük ve en kuvvetli tendon aşil tendonudur. Topuğun arkasında bulunan aşil tendonu baldırdaki kas ile topuk kemiğini birbirine bağlar. Kişinin yürüyebilmesi, koşabilmesi ve zıplaması bu kas sayesinde gerçekleşir. Aşil tendonu farklı sebeplerden zedelenebilmekte hatta kopabilmektedir. Bu sağlık sorunu genellikle 30 ile 50 yaş aralığında görülür ve çoğu zaman bir spor faaliyeti esnasında yaşanan sakatlıktan kaynaklanır. Aşil tendonu ayağın manevra yapabilmesi ve hareket koordinasyonunun sağlanmasında da görev alır. Bu tendonda görülebilecek farklı problemler arasında iltihaplanma, kopma, yaralanma gibi durumlar sıralanabilir. Kişinin dengesini sağlaması açısından da önemi olan bu tendonun zarar görmesi kişinin hareketlerini kabiliyetini kısıtlar.
Aşil Tendonu Ağrısı Neden Olur?
Aşil tendonu ağrısı bu tendonda görülen herhangi bir yaralanma, iltihaplanma ve hasar sonucunda oluşabilir. Ağrı hissi aşil tendonunun iltihaplanması yani aşil tendiniti sebebiyle olabilir. Bu ağrı genellikle egzersiz sırasında, yürürken ve merdiven çıkıp inerken daha fazla görülür. Aşil tendonu iltihaplanmasında bazen şişlik ve hafif kızarıklık, hassasiyet ve hareket sırasında ses hissedilmesi de görülebilir. Aktivite düzeyinde ani artışlar, uygun olmayan zemin veya ayakkabı kronik tendinite yol açabilir. Aşil tendiniti hafif düzeyde ise ilaç tedavisi, özel fizik tedavi hareketleri, aktivite kısıtlaması ile tedavi mümkündür.
Aşil tendonunun yırtılması ya da kopması çoğu zaman ani gelişir. Bu rahatsızlık sporcu hastalığı olarak bilinse de ani zorlamalar ve aşırı esneme gibi durumlar sonucunda herkeste görülebilmektedir. Aşil tendonunun kopması durumunda şiddetli bir ses ve aniden oluşan şiddetli bir acı görülür. Kişi yürümekte ve bileğini kıpırdatmakta zorlanır. Kopma durumu genellikle bileğin arka tarafında 6 santim üstünde görülebilmektedir. Kanlanmanın daha az olduğu bu bölgede kopma riski daha fazladır ve iyileşme süresi diğer bölgelere göre daha uzundur.
Aşil Tendonu Kopması Belirtileri Nelerdir?
Aşil tendonu kopma belirtileri arasında ani gelişen şiddetli ağrı hissi, morarma, şişme, bilekte hareket kısıtlılığı, ayağın üzerine basamama ve bilekte güçsüzlük gibi semptomlar sıralanabiir. Kişi yürüme güçlüğü çekebilir. Tendon kopması uzman doktorun fiziki muayenesi ve görüntüleme teknolojileri ile tanı konabilen bir durumdur. Aşil tendonu yırtılmalarında ve kopmalarında USG ultrasonu ve manyetik rezonans (MRG) görüntüleme yöntemi kullanılır. Aşil tendonu kopmasının belirtileri oldukça belirgindir. Keskin ağrı, morarma ve şişlik en belirgin belirtilerdir. Hareket kısıtlılığı da bir diğer belirgin belirtidir. Topuk bölgesinin yukarısında ve baldırda görülen bu gibi belirtilerde zaman kaybetmeden doktora başvurmak önerilir.
Aşil Tendonu Kopmasının Tedavisi
Aşil tendonu tedavisi için birden fazla yöntem uygulanabilir. Uygulanacak tedavi yöntemi kişinin yaşam tarzına, yaşına, kilosuna ve benzeri farklı faktörlere göre belirlenir. Genç kişilerde ve sporcularda aşil tendonunun tamamen eski haline gelmesi için cerrahi operasyon önerilmektedir. Ameliyat açık veya kapalı yöntemlerle yapılabilir. Ameliyat kişinin daha kısa sürede toparlanmasını sağlayabildiği için sporcularda ve genç kişilerde tercih edilebilmektedir. İleri yaşlarda olan ve genel sağlık durumu ameliyat için uygun olmayan kişilerde ise nadiren de olsa konservatif tedaviler tercih edilebilir.
Konservatif tedaviler kişinin yaşadığı ağrının azaltılması ve hareket kısıtlılığının giderilmesi amaçlanır. Yürüme esnasında özel olarak tasarlanan koltuk değnekleri ve breysler kullanılabilir. Sonraki süreçte ise rehabilitasyon çalışmaları uygulanır. Bu çalışmalar hem ameliyat ile tedavi sonrasında hem de konservatif tedavilerde uygulanmaktadır. Kişi bu çalışmalar ve diğer tedaviler ile yaklaşık 4-6 ay içerisinde eski yaşamına dönebilir.
