Duruş bozukluğu farklı sebeplerden dolayı bedenin dengede duruşunun bozulmasını ifade eder. Hatalı duruştan kaynaklanan iskelet sistemi sorunları sebebi ile eklem ve kaslarda sorunlar gelişebilir. Duruş bozukluğu her vakada farklı seviyelerde görülebilmektedir ve her seviye için farklı tedavi yöntemleri uygulanır.
Duruş Bozukluğu Nedir?
Duruş (postür) bozukluğu günlük yaşantıda, yani ayakta dururken, yürürken, otururken veya gün içi aktiviteler sırasında vücudumuzun uygun pozisyonda durmamasıdır. Duruşumuz iskelet yapımız ve kaslarımız sayesinde belirlenir. 10-14 ay arası ilk adımlarını atmaya çalışan bir çocuğu gözünüzün önüne getirin. İlk adımlarında sağa, sola, arkaya düşecektir. Bu süreçte boyun, sırt, karın, bacaklar, yani vücudumuzun tüm kasları gövdeyi nasıl dengede tutacaklarını öğrenirler ve sonra hayat boyu artık düşünmeden çalışırlar. İnsan iki bacak üstünde dengede kalmak zorunda olan bir canlıdır. Dört gövde uzantısı üstünde hareket eden hayvanlarda denge sorunu yoktur. Bu dengeyi kurmak ve korumak zorunda olduğumuzdan insanlarda bel, sırt, boyun omurga sorunları yani duruş sorunlarımız vardır. Hayvanlarda boyun, sırt bel problemleri görülmez. Omurga ve duruş ile ilgili sorunlar iki bacak üstünde durmaya ve hareket etmeye çalışan canlılara yani insanlara özgüdür.
Duruşumuz Nasıl Belirlenir?
Duruşumuzun iskelet yapımız ve kaslarımız sayesinde belirlendiğinden bahsetmiştik. Ayak, bacaklar, diz ve kalça eklemleri, omurga yapısının düzgün olması düzgün bir duruş için gereklidir. Aynı zamanda iskelet yapımızın hareketlerini sağlayan kasların da yeterince esnek ve güçlü olması önemlidir. Bunlara, kaslara komut veren sinir sistemimizi ve hatta psikolojik durumumuzu da eklememiz gerekir. Hayvanlarda çok daha bariz görüleceği gibi tehdit altında hissettiğimizde, gergin, stresli, üzgün veya sinirli olduğumuzda duruşumuz değişir. Bu değişiklikler en çok boyun, sırt bölgesinde belirgindir. Uzun süren, kronik stres ortamında duruşumuz yani postürümüz sürekli olarak bozuk kalacaktır.
Duruş Bozukluğu Neden Olur?
Duruşumuzdaki bozukluk yapısal yani isteyerek düzeltemeyeceğiz veya alışkanlık yani düzeltebileceğimiz nedenlerle olur. İskelet sistemimize, ayak, bacak kemiklerimize veya omurgamıza ait doğuştan gelen veya kırık nedeniyle sonradan oluşan şekil bozuklukları duruş bozukluğuna yol açar. Yine ayak bileği, kalça, diz gibi eklemlerdeki sorunlar da duruş bozukluğuna yol açabilir. Omurgamıza ait doğuştan veya sonradan oluşan skolyoz, kifoz gibi hastalıklar duruş bozukluğuna neden olur. Bacaklardaki uzunluk farkları gibi durumlar da duruş bozukluğuna yol açan nedenlerdendir. Bunlarla beraber alışkanlık ve psikolojik durumumuz da duruş bozukluğuna yol açabilir. İş yerinde ve ortamındaki çalışma ve oturma pozisyonları da duruş bozukluğuna neden olur. Burada çocukları ve ergenlik çağındaki gençleri ayrıca ele almak gerekir. Bu yaşlarda omurgamız gelişmekte olduğundan ilk başta alışkanlık yani düzeltilebilen bir bozukluk zamanla kalıcı yani düzeltilemeyen, yapısal bozukluklara yol açabilir. Bahsedilen tüm nedenleri şu şekilde özetleyebiliriz:
- Yapısal (isteyerek düzeltemeyeceğimiz) duruş bozuklukları
- Doğuştan gelen uzun kemik şekil bozuklukları
- Omurgaya ait doğuştan veya sonradan oluşan skolyoz veya kifoz
- Kırık sonrası kemiklerde veya eklemlerde gelişen şekil bozuklukları
- Sinir hastalıkları (Parkinson vb)
- Kas hastalıkları
- Yapısal olmayan duruş bozuklukları
- Bozuk duruş alışkanlığı (çocuklarda kalıcı sorunlara yol açabilir)
- Uygun olmayan çalışma, oturma pozisyonları
- Kas zayıflıkları ve gerginlikleri
- Eklem gerginlikleri (yeterince esnek olmaması)
- Yaşlanma ile oluşan bozukluklar
- Yüksek topuk ayakkabı gibi giyim alışkanlıkları
- Uygun olmayan şekilde çanta taşıma
Duruş Bozukluğu Nelere Yol Açar?
Duruş bozuklukları ağrılara, hareket kabiliyetinde azalma, omurga ve kalça veya diz eklemlerinde sorunlara yol açabilir. Ağrı en belirgin sorundur. Boyun, sırt, omuzlar ve bel gibi yaygın ve çeşitli yerlerde olabilir. Sürekli olan bu ağrılar uyku bozukluklarına, depresyona, hayat kalitesinin azalmasına yol açar. Yine duruş bozukluklarına yol açan nedenler günlük yaşamımızda vücudumuzun gerek duyduğu esnekliği bozacağı için sık düşmelere, yaralanmalara ve kırıklara yol açabilir. Özetle basit bir duruş bozukluğu hayat kalitemizi bozan birçok soruna yol açar.
Duruş Bozukluğu Tedavisi Nasıl Yapılır?
Öncelikle ayrıntılı bir muayene ile duruş bozukluğuna neden olan durumun saptanması gerekir. Tedavi bazen basit bir tabanlıkla sağlanabileceği gibi skolyoz veya kifoz gibi hastalıklarda cerrahi tedavi gerekebilir. İster alışkanlık ister yapısal nedenlerle oluşsun duruş bozukluğunun tedavisi için eklemlerin ve kasların esnekliğini ve kas gücünü arttırmak temeldir. Bunlar aynı zamanda yaşla beraber de azalacağı için yakınma olmasa bile bu tip egzersizleri hayatımızın bir parçası haline getirmek gereklidir. En uygun egzersizler bilinçli yapılan pilates, yoga veya günlük aktivitelerdir. Doktorunuz size en uygun önerilerde bulunacaktır. Bunlarla beraber oturma, ders veya işte çalışma, çanta taşıma, ayakkabı seçimi gibi günlük alışkanlıkların da değerlendirilmesi ve gerekli değişikliklerin önerilmesi uygun olacaktır.
