Yürüyüş insanların hayatlarının yaklaşık 1 yaşlarında kazandığı ve hayat boyu sürdürdüğü bir beceridir. Uyuduğumuz ve oturduğumuz zamanlar dışında sürekli hareket halindeyizdir ve yürürüz. Yürüyüşümüz bozulması günlük hayatımızda büyük kısıtlılıklara, sorunlara ve sıkıntılara yol açar. Yürüyüş bozuklukları her yaşta görülebilir ve her yaştaki nedenleri farklıdır.
İçindekiler
İlk 2 yaş içinde çocuklarda yürüyüş bozukluğu nedenleri
Doğumdan sonra çocuklarda sinir sistemi, kaslar, kemikler, eklemler hızlı bir gelişme gösterir. Bu gelişme ile uyumlu olacak şekilde genellikle 1 ay civarı ilk olarak boyun kaslarını hareket ettirmeyi öğrenir ve boynunu tutmaya başlar.
Daha sonra 6 ay civarı oturabilir, 8 ay civarı emekler, bir yaş civarı ilk ayağa kalkma ve adımlamaya başlar. Bu gelişmeler çocuğun sinir sistemi, kas, kemik ve eklemlerindeki gelişim ve tabii ki merakı ve etrafa ulaşma isteği sayesinde olur. Ancak bu süreler çok farklılık gösterir.
Genellikle bir çocuğun 18-20 aylık olana kadar yürümeye başlamasını bekleriz. Bu yaşlara kadar yürümemişse veya motor gelişim basamaklarında bir gerilik fark edilirse doktor kontrolü gerekir. Çocuklar yürümeye ilk başladıklarında denge kurabilmek için kısa adımlarla, oraklayarak yani bacaklarını yandan atarak yürüyebilir, normaldir. Yürümeye başladığından itibaren aksama, topallama kısalık, kalça çıkığı, enfeksiyonlar, kırıklar, sinir sistemi problemleri düşündürebilir. Bacak kaslarında kasılma, hareket kısıtlılıkları varsa mutlaka araştırılmalıdır.
Erken dönemde spastisiteye neden olabilen serebral palsi’nin (CP) tanınması ve erken tedaviye başlanması çok önemlidir.
Özetle yürümeye başladığı andan itibaren fark edilen yürüyüş bozuklukları;
- Bacak kısalığı
- Kalça çıkığı
- Ayak deformiteleri
- PesEkinoVarus vb
- Enfeksiyonlar
- Kırıklar
- Serebral Palsi (CP)
- Sinir sistemini ilgilendiren diğer sorunları nedeniyle gelişebilir.
Çocukluk döneminde yürüyüş bozukluğu
Bu yaş döneminde yeni başlayan aksama topallama enfeksiyon, kalça tutulumu yapan enfeksiyonlar (geçici sinovit), kısalıklar, diz içi problemler, düşme veya travma nedeniyle kas, tendon yaralanmaları, kırıkları, omurga problemlerini, bazı sinir hastalıklarını akla getirmelidir. İki günden fazla devam eden hareketli bir çocukta Perthes hastalığı akla getirilmelidir. Daha büyük yaşlarda femur başı epifiz kayması ani başlayan ağrı ile karakterize ve acil müdahele gerektiren bir durumdur. Özetle bu yaşlarda;
- Enfeksiyon
- Perthes hastalığı
- Geçici sinovit
- Ayak deformiteleri
- Kırıklar
- Kas, tendon yaralanmaları
- Sinirleri ilgilendiren hastalıklar
- Omurga sorunları
- Kısalık
- Diz içi problemler
- Büyüme ile ilgili topuk ağrıları
- Femur başı epifiz kayması
Erişkin dönemde yürüyüş bozukluğu
Çocukluk döneminden sonra vücudumuzun yıpranmaya başladığı ve yaşlanma ile sorunların görülmeye başladığı erişkin dönemine gireriz. Yaşamımızın sonuna kadar aktif kalmamızı sağlayan hareket sistemimiz bu dönemde çeşitli nedenlerde yürümede bozukluğa neden olan birçok sorun oluşturabilir. Bunların nedenleri arasında eklem kıkırdak yıpranmaları (kireçlenme), romatizmal hastalıklar, omurga yıpranması (kireçlenme) nedeniyle belde sinir sıkışmaları, bel-boyun fıtıkları, kırıklar, enfeksiyonlar, tümörler akla gelmeli ve araştırılmalıdır. Bu yaş grubunda;
- Eklem yıpranmaları (kireçlenme-artroz)
- Omurga artrozu ve kanal darlığı
- Bel-boyun fıtıkları
- Tümörler
- Romatizmal hastalıklar
- Enfeksiyonlar yürüyüş bozukluklarına neden olabilir.
Yürüyüş bozukluklarında yaklaşım ve tedavi
Hareket hayat, hayat harekettir. Yürüyüş bozuklukları her yaş döneminde görülebilir ve çok çeşitli problemler buna yol açabilir. Bu nedenler arasında acil teşhis ve tedavi gerektirenler bulunmaktadır. Bu nedenle yürümede topallama, aksama veya bozuklukluları geciktirmeden dikkate almak ve doktor kontrolüne gitmek gerekir. Genellikle basit muayene ve tetkikler sonucunda acil müdahale gerektiren veya tedavi edilmediği durumda daha kötüleşebilecek sorunları yakalamak ve tedaviye başlamak olasıdır. Tedavi teşhise göre değişiklik gösterir.
